RUSYA VE DİYALOG PARTNERİ İRAN / Köşe Yazısı - Cemil KESKİN

Malumunuz, şuan en sıkı gündemimiz Rusya’ya ait savaş uçağının hava sahamızı ihlali neticesinde angajman kuralları gereği tarafımızdan düşürülmesi. Devamında karşılıklı restleşmeler, çıkarılan zorluklar, kopan ilişkiler ve sonucunda Akdeniz’in Fırkateyn zengini bir deniz halini alması.

Durum vahim görünüyor. Nereye gideceği Hakkında fikir yürütmek neredeyse imkansız. Ben kişisel teşhisimi koyacağım izninizle.
Rus Çarı (onlara göre büyük, dünyaya göre deli) Birinci Petro’nun ideali Boğazlarımızdan Akdeniz’e inerek “Büyük Rusya’yı kurmaktı. Bu emeli Prut savaşı ile engellenmiştir. (Her ne kadar Mesele Prenses Katerina ile yorumlanmaya çalışılmışsada bu tamamen savsatadır. Zira Sefer esnasında Baltacı 82 yaşındadır. )
Bu emelleri hiçbir zaman sonlanmamıştır. Zira Kapitülasyon zaafımız sayesinde onyıllardır boğazlarımız emirlerinde. En yakın Müttefiki Suriye (Esed) bu sayede ayakta.
Rusya Sovyetler’in dağılmasıyla Arap dünyasında kalan tek yandaşı Suriye ile bağlarını güçlü tutmak durumunda çünkü; Suriye Ortadoğu’daki tek varlığı ve Akdeniz’e açılabilen bir liman ülke. Tabi Suriye’de buna yatkın, zira Yönetimde olan Baas partisi sosyalist. Buraya kadar Rusya’nın emeli ve Suriye hassasiyetini açıklamaya gayret ettim.
Asıl teşhisim şu; Uzun yıllardır sıcak ilişki içinde olduğu ve hiçbir şekilde karşısına almaya cesaret edemediği sayısız başlık altında ticareti olan, (yılda sadece doğalgaz alımında 25 milyar dolarlık bir ticaret hacmi varken) Türkiye’yi; her ne kadar hassasiyetleri, güç dengeleri, dünya liderliği emeli olsada, Çeçenistan, Gürcistan son dönemde Ukrayna, Kırım gibi ülkelere yaptırımlarından ne kadar agresif bir yapıya sahip olduğu aşikar olsada, “kendi etkisi sonucunda oluşmuş tepkiyle” karşısına almış olmasının asıl sebebi “Diyalog Partneri” İran.
Kendi oluşturdukları yönetim mekanizması ile neredeyse kusursuz yönetilen İran bölgenin tek hakimi olma gayesinde. Zira Ahmedinejad’la bozulan dış politikasını “sözde” ılımlı Ruhani ile düzetti. Hatta Ruhani’nin Birleşmiş Milletlerde yaptığı konuşma ve Amerika ziyaretinde Obama’yı tavlaması ile bunu perçinledi.
Ama kendi bölgesinde yaşadığı sorunları aşamadı. Irak’ta İrancı Maliki hükümetinin düşmesi, İşid’in güçlenmesi, Türkiye’nin Suriye politikası bu sorunları daha da içinden çıkılamaz hale getirdi.
İran’ın Müttefikleri Rusya ve Çin ile Basra Körfezinin jeopolitiği üzerindeki yüzyıllık hesabı ve Bölgenin Jandarması olma hayali İşid’in ortaya çıkışıyla zayıflamıştır. İşid; İran ve Türkiye’nin ortak düşmanı, her iki ülkenin çıkarlarına ters, lakin müttefiklerinin çıkarları sebebiyle bir araya gelmeleri ve beraber hareket etmeleri neredeyse imkansız. Rusya’nın sınırlarımızı tacizi hatta evvelinde bağıra bağıra boğazlarımızdan Suriye’ye gönderdiği silah ve mühimmatın amacı ülkemizi bu oyunun dışına itmek ve ince ayar.
Kanaatimce kısa vadede başarılı oldular. Bu arada İran’ın boş durduğunu sanmıyorum. Zira Esed’in İran’a gelmesi halinde krallar gibi karşılanır mesajı buna delalettir. Hatta Avrupa da körüklenen İslamofobi İran’ın ekmeğine yağ sürmektedir.
İran’ın Rusya üzerinden bizi “Sırtımızdan Hançerleme” çabalarının ne denli etkili olacağını Zaman gösterecek.
En azından bizler şunu görmüş olduk ki; Neredeyse iki Avrupa büyüklüğünde topraklara sahip, nükleer ve enerji alanında dünyadaki iki süper güçten biri olan Rusya’nın bu pervasız ve agresif tutumuna Montrö Anlaşmasındaki savaş sebebi halinde geçerli olan maddeyi devreye sokarak Boğaz’ları kapatmakla tehdit edip, Köklü Devlet geleneğine yaraşır bir üslupla dur diyen, Diyalog Partneri İran’a gücünü belli eden, dik duran Büyük, Güçlü Türkiye.
Kendi iradesiyle “Siz ancak sakalımızı kesersiniz, oda ancak daha gür çıkmasını sağlar” diyebilen Türkiye.